Verkiezingen 2025: wat gaat er gebeuren in het hbo

In oktober mogen we weer met zijn allen naar de stembus. Misschien stem je al jaren op dezelfde partij of heb je nog geen idee welk vakje je rood moet kleuren. Hoog tijd om de verkiezingsprogramma’s door te nemen zodat jij weet wat je te wachten staat. De redactie van de Nationale Onderwijsgids gaat voor jou alle onderwijssecties bij langs. Deze keer kijken we wat de partijen willen veranderen aan het hbo.

PVV

• De PVV wil een maximale inperking van studiemigratie naar Nederland. Het onderwijs is er voor Nederlanders, niet voor buitenlandse studenten die na hun studie weer vertrekken.
• Bacheloropleidingen moeten weer volledig in het Nederlands worden gegeven.
• Onderwijs moet veilig zijn voor alle studenten en docenten. 
• Buitenlandse studenten, docenten, bestuurders en directieleden die meedoen aan gewelddadige demonstraties of dit gedogen, gaan zonder pardon terug naar hun thuisland.
• De daders draaien op voor alle schade bij gewelddadige demonstraties.

GroenLinks/PvdA

• GroenLinks/PvdA wil gelijke rechten voor alle studenten, of je nu een mbo-, hbo- of een wo-opleiding volgt. 
• De partij werkt toe naar de Lissabon-doelstelling om 3 procent van ons nationaal inkomen aan onderzoek en innovatie te besteden. Hierbij is regionale samenwerking tussen universiteiten, hogescholen en het mbo van groot belang.
• Hogescholen spelen een cruciale rol in de opgaven waar Nederland voor staat. Ook dragen zij, binnen het hoger onderwijs, als geen ander bij aan emancipatie. GroenLinks/PvdA erkent en ondersteunt de rol van het hbo in de regio.
• De financiering van het onderwijs op universiteiten en hogescholen wordt minder afhankelijk van het aantal uitgereikte diploma’s. Er komt meer zekerheid en stabiliteit  in financiering, zodat universiteiten en hogescholen sneller vaste contracten kunnen aanbieden.
• De partij verhoogt het inkomen voor mbo-, hbo-, en wo-studenten. 
• Er komt meer maatwerk voor starters bij het aanvragen van een hypotheek in geval van een studieschuld.
• GroenLinks/PvdA steunt het voorstel vanuit de hogescholen en universiteiten om beter te sturen op de internationalisering van het onderwijsaanbod. 
• Er komt een duidelijke richtlijn voor onderwijsinstellingen hoe zij medezeggenschap actief moeten faciliteren.
• Stagiairs verdienen ongeacht hun opleidingsniveau een eerlijke stagevergoeding van 750 euro per maand bij fulltime dienstverband.
• De partij verduidelijkt de rechten van stagiairs zodat ze niet tussen onderwijs- en arbeidswetgeving in vallen.
• Er wordt op onderwijsinstellingen verplicht gewerkt met stagematching, waar studenten een stageplek toegewezen krijgen.

VVD

• De pabo en de academische pabo moeten van topkwaliteit zijn om de beste leraren op te leiden. Samen met leraren en wetenschappers gaat de VVD de inhoud van de lerarenopleiding landelijk vaststellen. De partij legt meer de focus op basisvaardigheden en creëert meer eenheid in opleidingen door een centrale eindtoets voor leraren te introduceren. Er komen losse opleidingen voor lesgeven aan het jongere en oudere kind.
• Om de aansluiting op de arbeidsmarkt te verbeteren gaat de overheid meer sturen op de verdeling van aantallen studenten over opleidingen. 
• De VVD vraagt instellingen om meer samen te werken, zich te profileren op thema’s en minder te concurreren op studentenaantallen. De Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek wordt daartoe gemoderniseerd, zodat instellingen hun aanbod makkelijker kunnen vernieuwen.
• De partij leidt studenten kansrijk op, waarbij opleidingen goed aansluiten op de vraag van de arbeidsmarkt. Hogescholen en universiteiten worden gestimuleerd om op te leiden voor de arbeidsmarktbehoefte.
• Wie nominaal afstudeert en daarmee snel aan de slag kan op de arbeidsmarkt, ontvangt een korstudeerbonus. Hbo- en wo-bachelorstudenten die nominaal afstuderen krijgen een bonus. De VVD bevordert op die manier nominaal afstuderen en studenten kunnen sneller aan de slag op de arbeidsmarkt. 
• Instellingen die hun studenten te lang over hun studie laten doen, betalen een vertragingsbijdrage.
• Onderwijsinstellingen mogen zelf een geschikt bindend studieadvies blijven kiezen. Hiermee voorkomt de VVD uitval en stimuleert studiesucces.
• Internationaal talent is belangrijk voor de kenniseconomie, zeker in sectoren met een arbeidsmarkttekort. Maar het aantal internationale studenten kan niet blijven groeien. Daarom wil de VVD dit beperken tot studenten, wetenschappers en kenniswerkers in vakgebieden waar een tekort op was. 

NSC

• Het is noodzakelijk om de lerarenopleidingen te verbeteren. Ook in deze opleidingen moeten de basisvaardigheden en kennis weer centraal komen te staan. NSC investeert in de kwaliteit van zowel de voltijdopleidingen als in deeltijd- en zijinstroomopleidingen. Het toezicht op het kennisniveau en de didactische vaardigheden van afstudeerders moet scherper worden.
• NSC verplicht een belastingvrije stagevergoeding van 450 euro per maand. Dit is ook het minimumbedrag voor een fulltime stage. Mkb’ers met een klein budget kunnen hiervoor ondersteuning aanvragen. 
• Opleidingen worden voortaan in beginsel weer aangeboden in de Nederlandse taal. NSC wil af van de doorgeslagen behoefte van onderwijsinstellingen om zoveel mogelijk internationale studenten aan te trekken.
• Er moet streng toezicht gehouden worden op het terugdringen van het gebruik van Engels in opleidingen. Het Nederlands moet weer de voertaal zijn in het hoger onderwijs.
• Het hoger onderwijs moet weer meer aandacht hebben voor de oplossingen van problemen en uitdagingen in ons eigen land. NSC versterkt het onderzoek dat gericht is op Nederlandse beleidsvraagstukken. 
• De onderwijsfinanciering moet stabieler, ook bij een demografische krimp. Het huidige model maakt van het hoger onderwijs een diplomafabriek, gericht op zoveel mogelijk (buitenlandse) studenten.
• Huisvesting van studenten in mbo, hbo en wo is een groot probleem. Steeds meer studenten wonen noodgedwongen thuis en missen zo een belangrijke stap naar zelfregie en volwassenheid. NSC steunt regio’s met plannen voor ‘betaalbaar wonen op de campus/rondom instellingen’. 
• De toegankelijkheid van het hoge onderwijs moet worden gewaarborgd, daarom is NSC voorstander van de basisbeurs.
• NSC sluit een convenant om het voor mensen mogelijk te maken om met het openbaar vervoer naar hun opleiding te gaan. Populaire studies zoals rechten en economie worden zo ook op andere locaties aangeboden. 
• Voor opleidingen met weinig contacturen zorgt NSC dat lessen tweemaal per week tussen 10 en 18 uur plaatsvinden, zodat studenten met twee keer reizen hun studie kunnen combineren.
• Een DUO-app moet studenten direct inzicht geven in hun leenbedrag en wat dit betekent voor toekomstige terugbetaling. NSC verbetert de voorlichting over studieleningen en helpt studenten met het maken van bewustere financiële keuzes.
• Mbo-instellingen hebben nu al een belangrijke rol in om- en bijscholing. Hogescholen en universiteiten moeten zich daar de komende jaren ook op gaan richten.

D66

• D66 verhoogt de basisbeurs met 166 euro per maand, zodat studenten beter kunnen rondkomen. 
• De rente op studieschulden zetten we vast op maximaal 2,5 procent. Zo hoeven studenten hun werkende leven niet te beginnen met een hoge rekening. De ‘pechgeneratie’ betaalt geen rente over de studieschuld.
• D66 maakt het bindend studieadvies (BSA) passender en effectiever. In de huidige vorm zorgt het BAS vaak voor onnodige stress en helpt het studenten niet altijd vooruit. Daarom krijgen onderwijsinstellingen de mogelijkheid om samen met de medezeggenschap een passend BSA te formuleren, per opleiding.
• De partij investeert in studentpsychologen. Onderwijsinstellingen krijgen zorgplicht. Zij moeten studenten die dat nodig hebben ondersteuning en begeleiding bieden. Ook bieden ze loopbaanoriëntatie- en begeleiding, zodat studenten beter voorbereid zijn op hun toekomst.
• Er komen meer studentenhuizen voor alle studenten: mbo, hbo en wo. Bestaande gebouwen worden omgebouwd naar studentenhuizen en D66 versoepelt de regels voor kamerverhuur.
• D66 wil een eerlijke stagevergoeding voor elke student. Daarom komt er een wettelijke minimum stagevergoeding, die werkgevers betalen. Er mag geen verschil bestaan tussen stages in het mbo, hbo en wo.
• Elke onderwijsinstelling krijgt een meldpunt voor stagediscriminatie.
• Om kansengelijkheid te versterken worden de verschillende selectiecriteria voor opleidingen eenduidiger.
• Alle onderwijsinstellingen worden verplicht hun gebouwen toegankelijk voor iedereen te maken
• Internationalisering in het onderwijs is waardevol, want het helpt studenten de wereld te begrijpen. Daarom wil D66 dat onderwijsinstellingen de ruimte hebben om zelf te bepalen hoe zij met internationalisering omgaan.
• Veel regionale onderwijsinstellingen leunen nu sterk op internationale studenten voor hun financiering. Dat komt deels door het huidige bekostigingssysteem, waarin het aantal studenten zwaar meetelt, terwijl het aantal studenten uit de regio daalt. D66 past het systeem aan: een groter vast bedrag per instelling en een kleiner bedrag per student. Regionale onderwijsinstellingen kunnen op bij minder studenten goed onderwijs blijven geven.
• D66 wil sterkere medezeggenschap van studenten en docenten. 
• Op het hbo komt meer aandacht voor onderzoek dat op de praktijk gericht is.

BBB

• Vakopleidingen voor Defensie en veiligheid, van praktijkonderwijs, vmbo, mbo tot en met het hbo, krijgen de komende jaren extra aandacht en worden in samenwerking tussen onderwijsinstellingen en Defensie en andere veiligheidsorganisaties aangeboden.
• BBB vindt het belangrijk dat publieke middelen in het hoger onderwijs doelmatig worden ingezet. Daarom wil de BBB een hogere eigen bijdrage gaan vragen van studenten die fors uitlopen in hun studie. 
• Door het collegegeld voor langstudeerders te verhogen, stimuleert de BBB tijdige afronding van opleidingen.
• De BBB maakt ruimte voor investeringen in onderwijskwaliteit en verlaagt de kosten voor de belastingbetaler.
• De partij wil doorgroeikansen voor onderwijsassistenten via deelcertificaten en praktijkroutes via de pabo. Hiermee komen er meer vakdocenten voor het primair onderwijs beschikbaar.
• Bij antisemitische of andere haatdragende demonstraties en vernielingen dienen onderwijsinstellingen onmiddellijk daadkrachtig op te treden. De BBB wil dat de Onderwijsinspectie dit meeneemt in haar beoordeling van onderwijsinstellingen.
• De BBB kijkt of het mogelijk is een plafond in te stellen aan de studieschuld van studenten uit de pechgeneratie. De studieschuld hoort niet te worden meegenomen bij een hypotheekaanvraag.
• De toegankelijkheid voor internationale studenten moet per onderwijsinstelling worden bekeken. Het belang voor de regio en het bestaan van deze onderwijsinstellingen moet leidend zijn. 
• BBB ziet meer in een uitbreiding van ‘numerus fixus’ en zeker niets in de ‘toets anderstalig onderwijs’. De partij stimuleert grensoverschrijdende samenwerkingen met onderwijsinstellingen.
• Hoewel Engels belangrijk is in internationale samenwerking, blijft Nederlands de voertaal die actief wordt beschermd. Alle academische disciplines bieden Nederlandstalig onderwijs aan op universiteiten en hogescholen. Gebruik van Engels is toegestaan wanneer dit voor de betreffende studie onontkoombaar is.
• Om- en bijscholingsprogramma’s moeten aangeboden worden binnen beroepsopleidingen. Ook binnen het hbo moet worden onderzocht wat mogelijk is om programma’s voor omscholing en bijscholing te bieden. 
• Praktijkgerichte onderzoeken die zowel op hbo’s als universiteiten plaatsvinden, worden bij voorkeur op hbo’s voortgezet. De praktijkgerichte onderzoekskosten zijn op hbo’s aanzienlijk lager.
• De kosten voor hbo’s en universiteiten mogen niet meer ongelimiteerd toenemen. 

CDA

• Het CDA wil dat gemeenten, universiteiten, hogescholen en woningcorporaties samen investeren in passende studentenhuisvesting. Het CDA maakt tijdelijke contracten voor studenten weer mogelijk en creëert huisvesting door de kostendelersnorm af te schaffen voor hospita’s en jongvolwassenen.
• Met het hoger onderwijs sluit het CDA een Kennispact af. De bekostiging van hoger onderwijsinstellingen wordt minder gericht op aantallen studenten. 
• Het CDA kiest voor hoger onderwijsinstellingen als onderdeel van regionale kennisecosystemen waarin ieder doet waar hij goed in is. 
• Er komt een beursprogramma voor excellente studenten.
• Huisartsen en tandartsen zijn van groot belang in de basiszorg. Vaak blijven studenten na hun studie wonen in de regio waar zij studeren. Daarom wil het CDA een betere spreiding over Nederland en meer toelatingen tot deze opleidingen.
• De behoefte aan internationale studenten verschilt per regio en opleiding. In sommige regio’s zijn internationale studenten nodig om een opleiding in stand te houden, in andere regio’s is er een hoge druk op maatschappelijke voorzieningen, huisvesting en studentengemeenschappen. Het CDA ontwikkelt samen met het onderwijsveld een visie op aantallen internationale studenten per regio, op bekostiging en op betekenis voor regionale ecosystemen. 
• Het CDA maakt met het onderwijsveld en werkgevers afspraken over het aantal studenten dat na hun studie in Nederland blijft werken.
• Voor studenten uit het buitenland vormt een verplichte cursus Nederlands onderdeel van de propedeuse.
• Het CDA wil meer flexibel en vraaggericht aanbod en wettelijke erkenning van deelopleidingen en duale trajecten op het hbo en wo.

SP

• Iedere student krijgt een hogere basisbeurs, zodat studeren geen schuldenval meer is. Het leenstelsel schaft de SP definitief af en de rente op studieleningen wordt permanent op 0 procent gezet.
• De SP begint met het schrappen van het lesgeld voor mbo-studenten en maakt daarna ook studeren op hogescholen en universiteiten gratis. 
• Overvolle collegezalen en Engelstalige opleidingen zijn voor veel hogescholen en universiteiten een verdienmodel geworden en dat gaat ten koste van de toegankelijkheid en kwaliteit van het onderwijs. De SP stopt met deze doorgeschoten marktlogica. 
• De SP zorgt ervoor dat instellingen niet langer afhankelijk zijn van internationale werving om financieel rond te komen. Tegelijkertijd brengt de partij de instroom beter in balans en blijft elke opleiding volledig in het Nederlands te volgen. 

DENK

• DENK wil dat er volledige compensatie komt voor de studieschuld van de pechgeneratie.
• Om de lasten van de studieschuld te verlichten, blijft de rente op de studieschuld altijd op 0 procent.
• De basisbeurs en de aanvullende beurs worden verhoogd om jongeren meer bestaanszekerheid te bieden.
• De inkomensgrenzen voor de aanvullende beurs worden verder verhoogd.
• DENK wil door prestatiedruk tegen te gaan de psychische en mentale uitdagingen van jongeren het hoofd bieden.
• De partij pleit voor een herziening van de basisbeursregeling om studenten die na een hbo-bachelor doorstromen naar een wo-master ook in aanmerking te laten komen voor een verlengde prestatiebeurs en het studentenreisproduct.

Partij voor de Dieren

• De basisbeurs is veel te laag om zonder druk te kunnen studeren. Daarom verhoogt de Partij voor de Dieren de basisbeurs naar minimaal 500 euro per maand voor uitwonende studenten en 130 euro per maand voor thuiswonende studenten.
• Het collegegeld wordt fors verlaagd en voor alle studenten en opleidingen hetzelfde bedrag. Dit geldt ongeacht leeftijd, het aantal eerder gevolgde studies op behaalde diploma’s.
• De compensatieregeling voor de ‘pechgeneratie’, de leenstelsel-studenten, wordt fors verruimd. De financiële positie van deze studenten wordt gelijk aan de studenten uit het huidige stelsel. De rente op studieschulden gaat structureel naar 0 procent.
• De ov-kaart voor studenten wordt omgezet in een gift en blijft geldig zolang de student studeert. Verlening na deze periode vereist een actieve handeling, om vermijdbare kosten te voorkomen.
• Het bindend studieadvies wordt afgeschaft. In plaats daarvan krijgen studenten voortaan een persoonlijke en onderbouwde terugkoppeling.
• Iedere student krijgt een studentbegeleider toegewezen met wie op regelmatige basis studieresultaten worden besproken. Daarnaast krijgt iedere student direct en laagdrempelige toegang tot een studieadviseur, studentendecaan en vertrouwenspersoon.
• Studenten met bijzondere omstandigheden die studeren tijdelijk onmogelijk maken, zoals ernstige ziekte of psychische klachten krijgen ruimte voor hun herstel.
• Er komt geld en expertise vrij om onderwijsfaciliteiten echt toegankelijk en inclusief te maken. Als een student bijvoorbeeld door lichamelijke klachten niet twee uur lang in de standaard collegebanken kan zitten, wordt er een aangepaste stoel geregeld en zorgt de onderwijsinstelling ervoor dat de student daar laagdrempelig gebruik van kan maken.
• Er komt een jaarlijkse meting naar het studentenwelzijn in het kader van preventie, vroegsignalering en taboedoorbreking.
• Het aanbod van studentenpsychologen wordt verruimd, zodat studenten op een redelijke termijn hulp kunnen inroepen.
• Door nauwere samenwerking tussen het middelbaar onderwijs, mbo, hbo en wo verbetert de Partij voor de Dieren de mogelijkheden voor studenten om van richting te wisselen en elders in te stromen.
• Flexstuderen maakt het voor studenten gemakkelijker hun studie een jaar te combineren met een bestuursfunctie of medezeggenschapsraad, mantelzorg of ander maatschappelijk werk, zonder dat jaar het volledige bedrag aan collegegeld kwijt te zijn. Bij de inrichting van het flexstuderen staat het belang van studenten voorop.
• Mbo-instellingen, hogescholen en universiteiten worden gedemocratiseerd: studenten en docenten krijgen meer invloed in de medezeggenschapsraden. Bestuurders worden gekozen, in plaats van benoemd door de minister.
• Het aantal buitenlandse studenten dat wordt aangetrokken, moet afgestemd worden op beschikbare huisvesting voor studenten en het borgen van de onderwijskwaliteit. De overheid maakt in samenwerking met universiteiten en hogescholen verantwoord beleid omtrent buitenlandse studenten en Engelstalig onderwijs.
• Er wordt hard opgetreden tegen studentenverenigingen die herhaaldelijk de fout ingaan met vrouwonterende praktijken als bangalijsten, grensoverschrijdende ontgroeningsrituelen en ernstige verstoring van de openbare orde. Het hebben van welvarende ouders of ouders die oud-leden zijn, mag niet langer een reden zijn om overal mee weg te komen.
• Werkgevers worden verplicht om een stagevergoeding te betalen aan hun stagiairs van minimaal 500 euro per maand bij een stage in voltijd en naar rato bij deeltijd. Dit geldt voor zowel mbo-, hbo-, als wo-studenten.
• Er komen mogelijkheden voor het verzamelen van studiepunten met vrijwilligerswerk.
• Er komt een wettelijk verbod op het gebruik van dieren in het middelbaar en hoger onderwijs.
• Tot het wettelijk verbod is ingegaan is er een doorlopende campagne om leerlingen en onderwijsinstellingen op de hoogte te brengen van de rechten van dierproefweigeraars en de beschikbare alternatieven.
• De rol van het mbo en het hbo in praktijkgericht onderzoek wordt erkend en het mbo en hbo krijgen een gelijkwaardige positie bij onderzoeksagenda’s. Mbo en hbo krijgen de mogelijkheid om te bouwen aan een onderzoeksinfrastructuur.

Forum voor Democratie

• Forum voor Democratie verhoogt de toelatingseisen voor universiteiten en hogescholen, zodat alleen gemotiveerde en talentvolle studenten worden toegelaten.
• De partij stopt de beloning per diploma, zodat universiteiten en hogescholen weer op kwaliteit focussen, niet op kwantiteit.
• Forum voor Democratie beperkt het aantal internationale studenten en stopt met actief werven, zodat Nederlandse studenten voorrang krijgen.
• De partij schaft voorrangsregelingen voor internationale studenten af en geeft Nederlandse studenten juist meer toegang tot huisvesting.
• Forum voor Democratie verhoogt de basisbeurs en indexeert deze met de inflatie, zodat studeren weer betaalbaar wordt.
• De studenten-OV-kaart wordt zowel doordeweeks als in het weekend geldig, zodat studenten zich vrij kunnen verplaatsen.

SGP

• Leven lang leren wordt opgenomen als wettelijke opdracht voor het mbo en hbo. Het kan een bijdrage leveren aan het oplossen van uitdagingen en knelpunten op de arbeidsmarkt en biedt studenten en werkenden kansen om zich verder te scholen.
• Alle studenten verdienen een fatsoenlijke stagevergoeding.
• Er komt een actieplan voor een duidelijke aansluiting van het mbo en hbo op de behoefte van Defensie inzake personeel, materieel en innovatie.
• De rol van het mbo en hbo in de regio verdient duidelijker erkenning, bijvoorbeeld door goede verankering binnen regionale programma’s van de overheid.
• Om de toeleiding van leerlingen naar een passende plek in het hoger onderwijs, wordt naast het bevorderen van praktijkgericht onderwijs ook het academische profiel van het vwo versterkt.
• De Nederlandse taal wordt versterkt als voertaal in het hoger onderwijs, zeker in de bacheloropleiding. De gezamenlijke inzet van instellingen om hun Engelstalige opleidingen kritisch door te lichten en waar mogelijk om te zetten in Nederlandse opleidingen wordt verder versterkt door bestuurlijke afspraken met de minister. 
• Er komen strengere normen voor beheersing van het Nederlands door buitenlandse studenten en docenten.
• De differentiatie tussen het jonge en oudere kind in de pabo wordt versterkt. 
• De overheid waarborgt en faciliteert instellingen om te zorgen dat altijd een minimum aan opleidingen-aanbod beschikbaar is voor studies zoals Nederlands, Frans en Duits, gezien de wettelijke status van deze studies. 
• Studiepunten en studentenwelzijn verdienen allebei aandacht. Er komt een actieplan voor ondersteuning van studerende moeders en andere mantelzorgers.
• Collegegeldvrij studeren wordt bij iedere instelling beter gefaciliteerd om deelname aan het studentenleven en een bijdrage aan de medezeggenschap te ondersteunen.
• Het praktijkgericht onderzoek krijgt een substantieel aandeel in de verdeling van onderzoeksmiddelen.
• De eerste geldstroom van instellingen wordt versterkt. Het is onwenselijk dat de Rijksoverheid door instrumenten zoals capaciteitsbekostiging nog meer invloed krijgt op het opleidingenaanbod en de verdeling van studenten.
• Er komt een investering in starters- en stimuleringsbeurzen.
• Het demonstratierecht aan instellingen kan niet betekenen dat het maken van tentamens en het volgen van onderwijs onder druk komt te staan.
• Studenten die zich ernstig misdragen en intimiderend gedrag vertonen worden uitgeschreven.

ChristenUnie

• De ChristenUnie bouwt meer studentenkamers zodat studenten in de stad kunnen wonen waar ze studeren en hun sociale leven daar kunnen opbouwen. Hospitaverhuur wordt aantrekkelijker, onder andere door huurbescherming bij hospitaverhuur te laten gelden zolang de huurder studeert.
• Over de hele breedte van het hbo en wo zijn er kleine studies die in de knel komen. Er is gerichte ondersteuning en coördinatie nodig om bepaalde disciplines te behouden voor Nederland.
• In het hbo wordt de positie van instellingen met een levensbeschouwelijke identiteit verstevigd, waarbij in het onderwijs de levensbeschouwelijke identiteit van studenten in verband kan worden gebracht met de beroepspraktijk.

Volt

• Volt pleit voor het afbouwen van prestatiebekostiging en voor het hervormen van internationale studentenwerving. Onderwijsinstellingen mogen zich profileren op inhoud en maatschappelijke bijdrage, maar hoeven niet langer met marketingbudgetten op zoek naar zo veel mogelijk inschrijvingen.
• Studenten en docenten moeten veilig en toegankelijk kunnen werken in één digitale omgeving, met functies voor roosters, studiemateriaal, toetsen en loopbaangegevens. Deze publieke leeromgeving is open-source en voldoet aan hoge standaarden op het gebied van privacy en transparantie. 
• Volt pleit voor verkenning van de mogelijkheden voor invoering van een renteplafond van 2,5 procent op studieleningen. Met de huidige stijging van de rentestanden en de ontoereikende basisbeurs dreigt studeren op termijn onbetaalbaar te worden voor grote groepen jongeren.
• De partij maakt zich hard voor een rechtvaardige compensatie van de pechgeneratie door de rente op hun studieschuld terug te brengen naar 0 procent en zo de financiële druk op die jongeren te verlichten.
• De staat moet garant staan voor de studieschuld bij de aanvraag op een hypotheek. Het maandelijks aflossen van een studieschuld mag geen impact hebben op het maximale leenbedrag van een starter op de woningmarkt.
• Volt wil het verenigingsleven stevig verankeren in al het hoger onderwijs, door bijvoorbeeld studiepunten of bestuursbeurzen.
• Burgerschapsonderwijs is belangrijk, maar zelf een vereniging besturen, dat is burgerschap in de praktijk. Daarom wil Volt Collegegeldvrij besturen de norm maken op alle onderwijsinstellingen, indien er geen studiepunten worden behaald.
• Volt wil de ‘zachte knip’ of overgangsregeling herinvoeren zoals tijdens 2020-2021 en 2021-2022 om efficiënte studieprogressie te bevorderen. 
• Zolang de plannen voor een basisinkomen nog niet zijn ingevoerd, verhoogt Volt de basisbeurs conform het voorstel van het SER Jongerenplatform, inclusief inflatiecorrectie. De aanvullende beurs is inkomensafhankelijk en het recht op de beurs neemt evenredig af met de mogelijkheid van ouders om financieel bij te dragen.
• Volt verplicht een minimale stagevergoeding van 550 euro voor fulltime stages van zowel mbo-, hbo- als wo-opleidingen. 
• De partij zorgt ervoor dat studentensport,-horeca en -cultuur blijven bestaan, door mogelijk te maken dat universiteiten en hbo’s deze financieel blijven steunen. 
• Een bindend studieadvies (BSA) draagt bij aan de toenemende prestatiedruk voor studenten en het mentale welzijn van deze groep is al erg laag. Volt wil daarom het bindend studieadvies omzetten in een niet-bindend studieadvies: aan het eind van het eerste jaar krijgen studenten een studieadvies van hun onderwijsinstelling, waarna ze zelf de keuze maken om al dan niet door te gaan.
• Diploma’s in het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger onderwijs moeten uiteindelijk in heel de EU erkend zijn. 
• Volt versterkt het Europese Universiteiten Initiatief waarbij universiteiten en hogescholen in heel de EU gezamenlijke opleidings- en studietrajecten vormgeven.

JA21

• JA21 wil studenten en leerlingen extra uitdagen in plaats van de kwaliteit van het onderwijs te verlagen.
• Er wordt extra geïnvesteerd in opleidingen die de kwaliteit van de leraren verbeteren.
• Er komt een financieringsmodel op basis van kwaliteit, relevantie en maatschappelijke impact in plaats van op basis van het aantal studenten.
• Minder instroom van buitenlandse studenten en Nederlandse studenten krijgen voorrang bij inschrijving en huisvesting.
• Het Nederlands staat weer centraal als de taal waarin het onderwijs wordt gegeven op universiteit en hogeschool (uitzonderingen daargelaten).

BIJ1

• Elke instelling krijgt een diversiteitscommissie en er komen diversiteitsquota in alle onderwijs- en bestuurslagen in het theoretisch en wetenschappelijk onderwijs.
• BIJ1 schaft het collegegeld af: praktisch, theoretisch en wetenschappelijk onderwijs worden gratis. De basisbeurs wordt opnieuw ingevoerd. Deze maakt de partij inkomensafhankelijk, gebaseerd op het inkomen van de student zelf. 
• Studieschulden van de ‘pechgeneratie’ worden kwijtgescholden.
• Op elke vorm van wetenschappelijk, theoretisch en praktisch onderwijs komt een schoolpsycholoog waar studenten met mentale problemen terecht kunnen.
• BIJ1 werkt aan toegankelijk onderwijs door het recht op thuisstudie vast te leggen. Ook komt er meer (onafhankelijke) ondersteuning, zodat mensen met een beperking beter naar eigen wensen kunnen studeren, bijvoorbeeld door het faciliteren van online colleges.
• De partij beboet bedrijven die discrimineren in hun selectie voor stagiairs. Zij worden ook uitgesloten van overheidsopdrachten en subsidies. 
• Op pabo’s en lerarenopleidingen wordt er meer aandacht besteed aan de werkdruk in het onderwijsveld (veroorzaakt door de samenleving, schoolbestuur en ouders) en hoe daar mee om te gaan.
• De overheid werkt samen met hogescholen en universiteiten om de academische vrijheid te waarborgen.
• De toegezegde extra gelden voor het hoger onderwijs zijn niet voldoende om de kwaliteit van het onderwijs en de uitvoerbaarheid voor de medewerkers te waarborgen. Om de (met 25 procent) gedaalde rijksbijdrage per student weer op peil te brengen is 1,5 miljard euro nodig.
• Het geldbedrag dat onderwijsinstellingen ontvangen, hangt niet langer af van het percentage afgestudeerden. Tijdelijke financiering van onderzoeksinstellingen door middel van beurzen en prijzen creëert perverse prikkels om maar zo veel mogelijk projecten te verzinnen, onafhankelijk van of deze projecten maatschappelijk of wetenschappelijk nut hebben.
• Besturen en raden van toezicht in het onderwijs worden democratisch verkozen. Voor hogescholen en universiteiten kan dat bijvoorbeeld met een ‘academische senaat’ als bestuursmodel.