Schooluniform verplicht stellen op school: wat zijn de voor- en nadelen?

Een schooluniform is in veel landen verplicht, maar niet in Nederland. Vroeger was het dragen van een uniform op sommige scholen wel verplicht. Toch wordt hier soms nog steeds over nagedacht. Zo was er in 2022 een Utrechtse middelbare school die het wel zag zitten om de regel van het dragen van een schooluniform weer in te voeren. Wat zijn nu eigenlijk de voor- en nadelen van zo’n outfit? De redactie van de Nationale Onderwijsgids zocht dit voor je uit.

Voordelen

Werkt tegen pesten

Omdat ieder kind hetzelfde draagt, zullen kinderen niet meer zo snel gepest worden. Natuurlijk is kledingkeuze niet de enige reden dat kinderen gepest worden, maar door het dragen van een uniform valt er wel een grote reden om te pesten weg. Plus, kinderen die gepest worden vanwege hun kledingkeuze kunnen daar vaak niets aan doen. Soms is het zo dat ouders van deze kinderen het niet breed hebben en om die reden geen dure kleding kunnen kopen. Dan is het juist goed om deze kinderen te beschermen tegen pesterijen door middel van een schooluniform.

Schoolkinderen zijn herkenbaar tijdens een schoolreisje

Kinderen krijgen het gevoel ergens bij te horen omdat iedereen hetzelfde draagt. Mensen die niet op de school thuishoren, maar daar wel rondlopen zijn ook meteen herkenbaar. De school kan die vreemden makkelijker uit het gebouw sturen. Daardoor worden scholen veiliger. Dat geldt ook voor uitstapjes, zoals schoolreisjes op met name basisscholen. Als een klein kind de groep kwijtraakt is hij of zij sneller teruggevonden.

Niet te lang treuzelen voor de klerenkast

Jonge basisschoolleerlingen zijn waarschijnlijk nog afhankelijk van wat hun moeder voor ze klaarlegt. Maar ook dat kan lastig zijn als je kind een volle kledingkast heeft. Je moet rekening houden met het weer, of iets leuk bij elkaar staat en of je kind een beetje hip voor de dag komt. Een schooluniform zorgt elke dag voor hetzelfde resultaat. Voor pubers wellicht ook heel prettig, want we kennen allemaal wel de struggles van het puberschap. ‘Staat dit wel leuk?’, ‘Ben ik hier niet te dik in?’, ‘Ben ik wel hip genoeg?’ Met een schooluniform ziet iedereen er hetzelfde uit en spelen deze vragen hopelijk veel minder.

Gaat meer om persoonlijkheid

Het uiterlijke vertoon van luxe en mooie kleding valt weg. Het draait nu veel meer om de persoonlijkheid en het karakter van de leerlingen. Vrienden worden nu gemaakt door wie jij bent in plaats van welke kleding je draagt, zo laat J/M Ouders zien.

Nadelen

Kind kan niet meer zichzelf zijn

Kinderen vinden het juist leuk om met kleding te laten zien wie ze, dat blijkt uit een ledenpeiling van schoolleiders- en bestuurders. Zeker in de puberteit wil je graag je eigen stijl ontwikkelen. Of met een bandshirt laten zien waar je fan van bent. Je straalt uit wie je bent en in een uniform ben je een van de velen. Maar dan zou je iets aparts met je haar kunnen doen natuurlijk.

Pesten

We noemden pesten ook als voordeel, maar dit behoort ook zeker tot de nadelen van het dragen van een uniform. Want pesten hou je niet in zijn geheel tegen door er met zijn allen hetzelfde uit te zien. Er kunnen altijd andere pesterijen voor in de plaats komen. Straks worden kinderen misschien vanwege uiterlijke kenmerken gepest. Dat zeggen scholieren in hun betogen op scholieren.com.

Past niet bij ieders lichaam

Een schooluniform zit niet voor iedereen even prettig, want niet iedereen heeft dezelfde lichaamsbouw, zo stelt een scholier in haar betoog. Dan kan je denken ‘dan passen we dat toch voor ieder voor zich aan’. Dat is mogelijk, maar kost de school wel extra geld als je ieder jaar een passessie voor al je leerlingen moet inplannen. Pubers groeien en meisjes krijgen vormen. Aan het begin van het jaar kan een schooluniform nog prachtig zitten, terwijl dat in het midden van het schooljaar misschien heel anders voelt.

Kosten

De kosten zullen vooral bij de school liggen als ze hun leerlingen willen verplichten een uniform te dragen. Uniformen zijn dankzij de massaproductie redelijk goedkoop te maken en te leveren. Maar dit kan ook weer zorgen voor extra kosten voor leerlingen en hun ouders. Want wie wil er nu na schooltijd nog in zijn schooluniform rondlopen?

Kortom, er zitten voor- en nadelen aan bij het dragen van een schooluniform. De Utrechtse middelbare school uit de intro heeft het uniform nog steeds niet ingevoerd. Waarschijnlijk zijn ze zelf al van het idee afgestapt, maar in de toekomst is alles natuurlijk nog steeds mogelijk.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk
Bronnen: Trouw, Scholieren.com, J/M Ouders, Academie Tien, Studeersnel