Onderzoek naar nieuwsgierigheid: ouderen willen meer weten dan jongeren

Mannen en vrouwen tonen zich op verschillende manieren nieuwsgierig. Mannen zeggen meer te willen weten, vrouwen meer te willen ervaren. Maar met de leeftijd groeit de nieuwsgierigheid op beide vlakken. Dit zijn de voorlopige resultaten van het onderzoek geleid door Maartje Raijmakers, hoogleraar Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam, Vrije Universiteit Amsterdam en het NEMO Science Museum, en Maien Sachisthal, een onderzoeker in Sociale Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Dat meldt het Weekend van de Wetenschap.

Sinds oktober voert het team het online onderzoek ‘Hoe nieuwsgierig ben jij?’ uit, gericht op de menselijke drang naar nieuwe ervaringen en kennis. Hoe verschillen mensen in hun nieuwsgierigheid? Wie staat te popelen om het onbekende te verkennen, en wie neigt ernaar zich verder te verdiepen in het bekende? Het onderzoek ‘Hoe nieuwsgierig ben jij?’ is vorig jaar gestart tijdens Weekend van de Wetenschap en iedereen kan nog meedoen tot juni 2024. 

Mannen en vrouwen 

Het is opvallend dat ouderen uitblinken in nieuwsgierigheid naar zowel nieuwe kennis als nieuwe ervaringen. "Dit onderzoek ontkracht het stereotype dat senioren geen interesse hebben om nieuwe kennis en ervaringen op te doen. Integendeel, ouderen tonen juist een opvallende nieuwsgierigheid”. Gedurende het onderzoek bleek dat mannen over hun dagelijkse leven rapporteren dat ze meer willen weten, maar dat vrouwen de informatieve filmpjes die ze te zien kregen meer en langer bekeken.  “Je bent nooit te oud om meer te willen weten en nieuwsgierig te zijn naar onbekende dingen die gebeuren", aldus onderzoeker Maartje Raijmakers.

Tijdens het onderzoek werden deelnemers ook gevraagd een inschatting te maken van hun eigen mate van nieuwsgierigheid. De vraag bleek voornamelijk geïnterpreteerd te worden als een zoektocht naar kennis, eerder dan een drang naar nieuwe ervaringen. Er zijn geen aanwijzing dat mannen of vrouwen, ouderen of jongeren zichzelf nieuwsgieriger vinden. "We vinden onszelf allemaal heel nieuwsgierig, maar als het erop aankomt zijn er belangrijke verschillen in ons gedrag," voegt Raijmakers toe. 

Onderzoeken van de variaties in nieuwsgierigheid 

Raijmakers en Sachisthal en collega’s van de Universiteit van Amsterdam, Vrije Universiteit Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen wijden een volledig jaar aan het onderzoeken van de variaties in nieuwsgierigheid tussen mensen in diverse levensfasen. "Nieuwsgierigheid is een aangeboren eigenschap die inherent is aan ieder mens. Het stimuleert ons om de wereld te verkennen, zij het op uiteenlopende wijzen," verklaart Raijmakers.

Op zoek naar deelnemers

Het team is nog steeds op zoek naar deelnemers voor het onderzoek. Belangstellenden kunnen hier direct meedoen aan het onderzoek.  

Deelnemers worden gevraagd om online filmpjes te bekijken, variërend van fascinerende beelden tot interessante informatie. Door de reacties van de mensen te bekijken en de antwoorden op gerichte vragen te analyseren, hopen de onderzoekers beter te begrijpen hoe mensen verschillen in nieuwsgierigheid. Het onderzoeksteam hoopt vooral meer jonge mannen te betrekken bij het onderzoek. Na afloop van het onderzoek kunnen deelnemers hun nieuwsgierigheid vergelijken met anderen in dezelfde leeftijd. 

Weekend van de Wetenschap 

Het onderzoek ‘Hoe nieuwsgierig ben jij?’ is een onderdeel van Weekend van de Wetenschap, hèt gratis wetenschapsfestival waarbij overal in Nederland iedereen een kijkje achter de schermen van de wetenschap kan nemen. Elk jaar is er een onderzoek verbonden aan het Weekend van de Wetenschap waarbij alle Nederlanders de kans krijgen om een bijdrage te leveren aan de wetenschap. Weekend van de Wetenschap vindt elk jaar plaats in het eerste weekend van oktober en wordt georganiseerd door NEMO Science Museum, in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Door: Nationale Onderwijsgids