TILBURG - In december zijn Nederlanders zich voor het eerst sinds de crisis duidelijk meer zorgen gaan maken over baanverlies. Mbo'ers hebben de meeste zorgen over mogelijk baanverlies in 2012 en mbo'ers zijn samen met vmbo'ers het minst positief gestemd over hun financiële toekomst. Dat blijkt uit de nieuwste editie van de Tilburg Consumer Outlook Monitor (Tilcom) van Tilburg University en CentERdata onder Nederlandse consumenten.

Werkende Nederlanders schatten de kans dat ze hun baan verliezen in het komende jaar op 18 procent, een stijging van 2 procent ten opzichte van het derde kwartaal van 2011 (16 procent). De stijging in de kans op baanverlies is vooral toegenomen onder (v)mbo'ers (+3 procent). Mbo‘ers schatten de kans op baanverlies het hoogst in van alle opleidingsgroepen (21 procent), gevolgd door vmbo'ers (19 procent).

Universitair geschoolden voelen zich het meest baanzeker (15,0 procent). De huidige werkloosheid ligt met ongeveer 5 procent in Nederland laag ten opzichte van andere eurolanden (gemiddeld rond 10 procent; bron: Eurostat). De bovengenoemde cijfers geven echter aan dat de werkloosheid wel eens zou kunnen gaan oplopen in 2012.

Emotiebarometer onverminderd op laag niveau
De TILCOM-barometer van consumentenemoties, de zogenaamde Ecomotion-index, kwam in het vierde kwartaal van 2011 uit op 19,5, ongeveer op hetzelfde niveau als in het derde kwartaal (19,8), maar op het laagste niveau sinds met de metingen is begonnen (tweede kwartaal 2009). Voor vmbo'ers en mbo'ers zakte de index echter. Vmbo'ers (index = 9,0) en mbo'ers (index = 12,4) zijn het meest pessimistisch over hun financiële toekomst, universitair geschoolden het meest positief (index = 38,6).

De dip in consumentenemoties als gevolg van de recessie is voor laag- en middelbaaropgeleiden duidelijk groter dan voor hoogopgeleiden. Dit hangt mogelijk samen met de toename in baanonzekerheid, maar ook met het verschralen van sociale regelingen en het gesloten pensioenakkoord, aldus onderzoekster Jorna Leenheer.

Geen effect lagere overdrachtsbelasting
De dip in consumentemoties vertaalt zich ook in een verdere daling in aankoopplannen. Slechts 4 procent van de Nederlanders is van plan in 2012 een huis te kopen (in 2011: 5 procent), nog nooit lagen de aankoopplannen voor een huis op een zo laag niveau. De verlaging van de overdrachtsbelasting heeft zodoende geen duurzame impuls gegeven aan de woningmarkt.

De plannen voor het aanschaffen van een auto dalen al anderhalf jaar: voor 2012 is 6 procent van plan een auto aan te schaffen (voor 2011: 8 procent). Nederlanders blijven wel gewoon op vakantie gaan: net als in 2011 is 52 procent een lange vakantie van plan van minstens zeven aaneengesloten dagen. Voor korte vakanties is het percentage wel iets gezakt (64 procent tegen 61 procent in 2011).

© Nationale Onderwijsgids