Digitalisering. Het is een woord dat we in de laatste jaren steeds meer tegenkomen. Binnen het onderwijs, verschillende zorgsectoren en tevens op bestuurlijk niveau is digitaal werken niet meer weg te denken. Het traditionele lezen op papier verdwijnt naar de achtergrond, en wordt steeds vaker vervangen door digitale whitepapers, artikelen en lesmethoden. Hoewel de voordelen van deze digitale transitie evident zijn, is er ook een tegenovergestelde tendens zichtbaar, waarbij men juist de voorkeur blijft geven aan lezen op papier. Hoe gaat digitalisering het onderwijs verbeteren?
Voordelen van lezen op papier
De digitalisering binnen de onderwijsbranche zet onverminderd door, op vrijwel alle niveaus. De digitale benadering zorgt voor een groot scala aan kansen. Desondanks blijven veel scholen en instellingen binnen hun lesmethoden vasthouden aan papier. Waarom is dit het geval? Het antwoord ligt in de functionaliteit.
Digitaal lezen blijkt veel minder productief. Het vermogen om te lezen én onthouden ligt liefst 30% lager. Dit geldt met name voor de longreads; content met een tekstlengte van 3.000 woorden of meer. Het percentage is afgezet tegen lezen op papier. Helemaal vreemd is dat echter niet. Waar we bij boeken en tijdschriften diverse oriëntatiepunten hebben, zoals het einde van een pagina of de linker- en rechterpagina, hebben we dat digitaal veel minder. We weten daardoor minder goed de relevante informatie uit een tekst op te slaan, laat staan terug te vinden.
Daar komt bij dat we tot 25% sneller lezen vanaf papier. Het eigenhandig uitprinten van langere teksten en documenten levert je zodoende veel tijdswinst op, en daarbij is dit tegenwoordig erg voordelig met goedkope cartridges van diverse merken. Bij een langere tekst op papier vervalt namelijk de (digitale) lichtbron van een computer of telefoon, hetgeen rustgevender is voor het oog, en een productieve informatieopname stimuleert.
Onderwijs en digitalisering: het antwoord op alles?
Onderwijs is één van de sectoren waar we de ontwikkeling van traditioneel naar digitaal in de laatste periode een toevlucht heeft genomen, zei het noodgedwongen, door toedoen van het COVID-19 virus. Het roept veel vragen op: gaan we in de toekomst vaker digitaal lesgeven, en wat is het perspectief van digitalisering in het onderwijs? Wie weet herzien we, juist in deze tijd, de invulling van het curriculum binnen diverse opleidingen.
Een interessant voorbeeld waar het tegendeel wordt bewezen is de opleiding online/digital marketing. Bij uitstek een opleiding waar studenten worden voorbereid op de digitale werkomgeving, maar ook hier is informatievoorziening op papier nog ‘de standaard’. Belangrijke vragen binnen deze opleiding zijn ‘wat is SEO?’ en ‘hoe zet je display advertising effectief in?’. Het antwoord op deze vragen is, al dan niet in uitgeklede vorm, digitaal te vinden op het internet. Expertise en gedegen literatuur vind je evenwel op papier. Voordat je écht alles denkt te weten over SEO of display advertising, ben je namelijk duizenden woorden verder. Voor een kwalitatieve opname van informatie kan je jezelf als opleiding simpelweg niet beperken tot het uitsluitend digitaal aanbieden van een curriculum.
Is gedigitaliseerd onderwijs een must?
Lezen op papier heeft vanzelfsprekend ook haar keerzijden, en digitalisering van het onderwijs heeft zijn waarde al ruimschoots bewezen. Zoals we eerder besproken hebben is het voor studenten én docenten echter niet gewenst om zeker 30% van de productiviteit onbenut te laten. Verdieping, meer bewustzijn en efficiëntie is derhalve nog steeds te vinden bij lezen op papier.
Is verdere digitalisatie van het onderwijs een must? Het één hoeft het ander niet uit te sluiten. De juiste balans tussen papier en digitaal zal de kwaliteit van onderwijs in de toekomst gaan bepalen.
