Normal_onderwijs_algemeen_rekenen_school

Kunnen rekenen en leren rekenen is een kwestie van zowel aanleg als onderwijs. Vanaf groep 2 is de invloed van het rekenonderwijs op rekenprestaties groter dan de aangeboren rekencapaciteiten van een kind. Wat Nederlandse kinderen tegenwerkt, is de wijze waarop getallen in het Nederlands worden benoemd. Deze verbanden ontdekte Iro Xenidou-Dervou in haar promotieonderzoek, dat zij op 12 januari verdedigt aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Kleuters in groep 2 baseren zich bij rekenen op hun aangeboren gevoel voor hoeveelheden, een niet-symbolische benadering van hoeveelheden. Maar vanaf groep 3, wanneer het rekenonderwijs begint, gaan zij in plaats daarvan gedrukte getallen gebruiken. Het vermogen van een kind in groep 4 om symbolische hoeveelheden te verwerken, is sterk bepalend voor zijn latere rekenprestaties (gemeten meteen Citotoets). Het speelt een geheel eigen rol naast werkgeheugencapaciteit, IQ of het aangeboren niet symbolisch benaderen, vond de onderzoeker. De inrichting en kwaliteit van het rekenonderwijs kan dan ook van groot belang zijn voor de rekenprestaties op latere leeftijd, zegt zij.

Anders dan in andere landen heeft rekenen in Nederland een belangrijk talig nadeel voor kinderen. In Nederland kunnen kleuters in groep 2 al wel rekenen met ééncijferige getallen, maar hebben zij
grote moeite met meercijferige getallen. Dit heeft te maken met het Nederlandse systeem voor getalbenoeming waarbij we 34 uitspreken als ‘vier-en-dertig’, terwijl de meeste talen ‘dertig-en-vier’ hanteren. Met een Nederlandstalige achtergrond is het daardoor cognitief veeleisend om
bijvoorbeeld de vraag ‘Is 34 + 11 meer of minder dan 52’ te verwerken.

Uit een cross-culturele vergelijking met Engelse kinderen concludeerde Xenidou dat het werkgeheugen van Nederlandse kleuters overbelast raakt door onze wijze van getalbenoeming. Hierdoor starten zij later met het symbolisch benaderend rekenen met tweecijferige getallen. Ze adviseert daarom om het onderwijs in symbolische rekenvaardigheden in Nederland al vóór groep 3 te laten beginnen.

© Nationale Onderwijsgids