Logo_kpc_gemotiveerd_leren_en_lesgeven

In juni verscheen de uitgave Gemotiveerd leren en lesgeven. Een thema dat de kern raakt van onderwijs. Motivatie is een voorwaarde voor alle vormen van leren. Het is een verschil van dag en nacht of leraren lesgeven aan wel of niet gemotiveerde leerlingen. Een van de auteurs van dit boek met een hoog praktijkgehalte is Anje Ros, lector Leren en Innoveren aan Fontys Hogeschool en adviseur bij KPC Groep. ”Als leraar heb je heel veel invloed op de motivatie van leerlingen.”

Eigenlijk zou iedere leerkracht of docent dit boek op zijn nachtkastje moeten hebben, zegt Anje Ros. “Het is een boek dat leraren uitdaagt om na te denken over hoe ze zelf lesgeven en hoe ze zelf leren.” Het belang van motivatie is van niet te overschatten betekenis, stelt Anje. “Motivatie is de basis voor alle vormen van leren. Motivatie heeft ook veel te maken met de emotionele toestand waarin de leerling verkeert. Als de leerling niet open staat om te leren, als hij in zijn hoofd met andere dingen bezig is, dan is het onwaarschijnlijk dat hij veel op zal steken in een les." Gemotiveerd leren en lesgeven behandelt onderwerpen als basisbehoeften, autonomie, structuur, ICT en beoordelen. In de vorm van checklists en stappenplannen vindt de lezer in het boek praktische handvatten.

Effectief lerarengedrag
Ook gaat het boek in op effectief lerarengedrag. Anje: "Leerstof aanbieden staat niet gelijk aan het leren van leerlingen. Daarvoor is inspanning van leerlingen nodig, die nauwelijks moeite kost als leerlingen intrinsiek gemotiveerd zijn en heel veel moeite kost als leerlingen niet (intrinsiek) gemotiveerd zijn.’ Anje noemt drie factoren die bepalend zijn voor het creëren van een motiverende leeromgeving. 1. Leerlingen het gevoel geven dat zij zelf invloed kunnen uitoefenen op de manier waarop ze leren, door ze keuzemogelijkheden te geven en door het belang van een taak aan te geven; 2. Leerlingen het gevoel geven dat ze begrepen worden en geaccepteerd zoals ze zijn, door een veilig klimaat in de klas en oprechte belangstelling; 3. Leerlingen het gevoel geven dat ze de taak aankunnen door taken op het juiste niveau aan te bieden, door begeleiding op het juiste moment en door te zorgen dat leerlingen weten waar ze aan toe zijn.

'Interne drive'
Naar aanleiding van het boek zijn door Anje Ros al enkele presentaties verzorgd. “Iedereen is zich ervan bewust hoe belangrijk het is dat leerlingen uit zichzelf en oprecht geïnteresseerd en gemotiveerd zijn. Als dat niet lukt, wordt vaak gedacht dat het aan de leerlingen ligt. Leraren gaan er vaak al snel van uit dat wat zij bedacht hebben door de leerlingen wel interessant gevonden zal worden, zonder dat echt te checken. En als leerlingen niet gemotiveerd zijn voor een taak wordt er vaak druk op ze uitgeoefend om de taak toch te vervullen, terwijl die druk meestal juist niet goed werkt. Vooral in het voortgezet onderwijs zijn er vaak veel externe prikkels (druk van cijfers, proefwerken, zittenblijven, straf), terwijl de interne drive van leerlingen weinig wordt aangesproken. Het lijkt effectief om te roepen dat het SO mee zal tellen voor het cijfer. Leerlingen gaan aan de slag, maar het resultaat is dat leerlingen oppervlakkig leren. Ze stampen voor de toets om daarna de stof weer direct te vergeten.”